Teken

Teken, let op maar laat je niet afschrikken…

Bij verblijf in bos, tuin en ander groen kun je een tekenbeet oplopen waar je ziek van kunt worden. De meeste mensen worden gebeten in de periode tussen maart en oktober, maar teken zijn al vanaf 5°C actief dus een beet kan het hele jaar voorkomen. Van een tekenbeet voel je doorgaans niets, het is niet pijnlijk, dus goed opletten is nodig. Neem je voorzorgsmaatregelen en doe na een verblijf in het groen altijd een tekencheck!

Wat is een teek nu eigenlijk?

Teken zijn kleine spinachtige beestjes die meestal op dieren kruipen, maar soms ook op de mens terecht komen. Dit beestje kruipt graag naar een warm plekje op je lichaam zoals in je oksel of je knieholte. Eenmaal op zo’n plekje, bijt de teek zich vast om zich te goed te doen aan een bloedmaaltijd. Hierdoor kunnen zij ziektekiemen, zoals de bacterie van de ziekte van Lyme, aan jou doorgeven.

Voorzorgsmaatregelen

Vermijd plekken waar teken graag zitten.Teken bevinden zich meestal in de buurt van de grond; in bladafval, gras, bloemen, planten en struiken tot een hoogte van 1,5 meter. Ze houden van een bodem die vochtig blijft en zitten vaak tussen de bladeren, op grassprietjes of op takjes. Blijf tijdens het wandelen op de paden, uit de buurt van overhangend groen en vermijd en voorkom risicoplekken in je tuin, daarover later meer.

Kleed je zo dat teken niet bij je huid kunnen komen
Draag bij verblijf in het groen, lichaam bedekkende, licht gekleurde kleding. Teken zijn op lichte kleding beter zichtbaar. Draag lange mouwen, die goed aansluiten rond je polsen, stop je shirt in je broek, draag een lange broek, stop je broekspijpen in je sokken en draag gesloten schoenen. Draag een hoed of pet. Dat is vooral belangrijk voor kleine kinderen, want teken kruipen bij kinderen graag op het hoofd en in de nek. Doe lang haar vast of stop het in je hoed of pet.

Gebruik een teken-afweerspray voor huid en kleding
Door het gebruik van een tekenspray wordt het risico op een tekenbeet verkleind, maar een tekenbeet is nog steeds mogelijk! Uit studies blijken sprays met DEET, IR3535, picaridine of citroen-eucalyptus olie (citrodiol) het meest effectief. Ook kleding die is voorbehandeld met permethrine, die te koop is bij outdoorwinkels, kan helpen. Permethrine-spray, waarmee je bijvoorbeeld je schoenen kan insprayen, is in Nederland niet te koop, wel in Duitsland. Lees altijd goed de gebruiksaanwijzing en let op of het ook geschikt is voor kinderen en dieren (en welke dieren!), voordat je teken-afweerspray bij hen gebruikt. Wij hebben de tekenspray in onze webshop met veel zorg gekozen: het is een veilig middel voor mens en dier.

Doe een tekencheck en voorzie een tekenverwijderaar
Wanneer je buiten in de natuur bent, controleer dan je kleding en huid regelmatig op teken. Veeg teken die zich nog niet hebben vastgebeten direct weg en verwijder teken die zich in de huid hebben vastgebeten zo snel mogelijk en op de juiste manier. Daarom is het belangrijk dat je altijd een tekenverwijderaar bij de hand hebt bij verblijf in tuin of natuur!

Teken, vooral de nimfen en larven, kunnen kleiner zijn dan een millimeter, let dus op kleine zwarte stipjes! Doe ook bij thuiskomst een tekencheck, controleer zorgvuldig het hele lichaam, kijk goed en voel voorzichtig met je handen over je huid, voel je een hele kleine oneffenheid kijk of het een teek is en verwijder haar dan in een rechte beweging op de juiste manier uit de huid. Let op: als je één teek vindt zitten er vaak meerdere! En van een tekenbeet voel je doorgaans niets.

Neem bij thuiskomst ook een douche om eventuele losse teken weg te spoelen. Een teek kan overal op het lichaam bijten, maar houdt vooral van warme en vochtige plekjes zoals achter de oren, in de nek, haarlijn, knieholtes, liezen, bilspleet, navel en oksels. Een verwijderde teek kan in plakband geplakt worden of in een dichtgeknoopt plastic zakje, en worden weggegooid.

Controleer je kleding op teken
Controleer je kleding en let daarbij speciaal op ‘verstopplekken’ zoals zoomrandjes, kragen, riemen, vouwen, naden, schoenen, omgeslagen of opgerolde broekspijpen en mouwen. Teken verstoppen zich graag een paar dagen in kleding of schoenen. Als je bijvoorbeeld in oude kleding in de tuin hebt gewerkt, kun je een paar dagen later alsnog een teek oplopen bij het aantrekken van die kleren. Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht. Eventueel kan je tot aan de wasbeurt de gedragen kleding in een gesloten zak bewaren.

Beter voorkomen dan genezen

Hoe sneller en correcter je de teek van je afhaalt, hoe kleiner de kans dat deze bacterie een ziekte aan jou kan doorgeven.

Controleer je daarom best elke keer nadat je in het groen bent geweest van kop tot teen. Zie je een vastgebeten teek, probeer deze dan correct en in één beweging te verwijderen. Liefst met een tekenverwijderaar, zonder op de teek te duwen.

Volg hierna een maand lang of je symptomen krijgt. Verschijnt er een rode kring op de plaats van de beet, of krijg je griepachtige symptomen? Ga dan zeker naar je huisarts en vertel dat je een tekenbeet hebt gehad.

Als de ziekte van Lyme tijdig vastgesteld en correct behandeld wordt, dan genees je meestal snel en is er zelden een effect op je verdere leven. Als je een tekenbeet niet behandelt, kan de bacterie zich verspreiden naar andere delen van je lichaam en kan je hier nog heel lang last van hebben. Meer hierover vind je op www.tekenbeten.be.